Quốc gia sản xuất nhiều xe điện nhưng ít người mua

Với việc Tesla lên kế hoạch mở nhà máy Gigafactory trị giá 5 tỷ USD ở Mexico, quốc gia này sẽ sớm trở thành một trung tâm sản xuất xe điện. Tuy nhiên, dòng xe không khí thải vẫn là sản phẩm quá đắt đỏ với với phần lớn người dân, cũng như thiếu tính thực tiễn trong quá trình sử dụng vì thiếu trạm sạc.

Dưới thời Tổng thống Andres Manuel Lopez Obrador, Mexico vốn ưu tiên sản lượng nhiên liệu hóa thạch, và ít để tâm vào việc đầu tư nguồn năng lượng tái tạo.

Nhưng quốc gia này cũng có tham vọng thúc đẩy việc sở hữu xe điện khi Tesla tăng tốc phát triển nhà máy ở bang giáp biên giới với Mỹ là Nuevo Leon. General Motors, Ford, BMW và Audi cũng đang sản xuất, hoặc có kế hoạch sản xuất xe điện. Thậm chí, Mexico cũng có riêng một hãng sản xuất xe điện nội địa, Zacua, thành lập năm 2017.

Cửa hàng Tesla ở Merida, Mexico. Ảnh: Razon

Ngoại trưởng Marcelo Ebrard nói rằng chính phủ Mexico muốn xe điện chiếm một nửa tổng số xe mới bán ở thị trường nội địa đến hết 2030. Giới chức nước này cũng cho biết, mục tiêu trên gồm tất cả các dòng xe xanh, từ hybrid và xe chạy nhiên liệu hydro. Nhưng kể cả thế, vẫn còn rất nhiều việc phải làm.

Xe điện hiện chỉ chiếm 0,5% doanh số ôtô nội địa trong 2022, theo Hiệp hội công nghiệp ôtô Mexico (AMIA), thấp hơn nhiều so với tỷ lệ 5,8% ở Mỹ. Nếu thêm cả xe hybrid, tỷ lệ ở Mexico sẽ đạt 4,7%.

"Vẫn còn một loạt vấn đề cần giải quyết trước khi xe điện ồ ạt xâm chiếm", theo Mario Hernandez của KPMG, đối tác sản xuất hàng đầu ở Mexico.

Hernandez nói những mặt hạn chế như thiếu sự hỗ trợ cho người mua, chi phí lắp đặt thiết bị sạc tại nhà còn cao và thiếu hệ thống sạc công cộng. Không giống những quốc gia khác, Mexico chưa nhất trí về kế hoạch cấm xe động cơ đốt trong.

Gần 1,1 triệu xe mới bán ra ở Mexico trong 2022. Nhưng trong số này, chỉ 5.600 xe điện, ít hơn đáng kể so với con số 8.400 xe ở thị trường ôtô lớn nhất Mỹ Latinh là Brazil.

Sản lượng xe điện ở Mexico dự kiến tăng đạt 142.000 chiếc trong năm nay, so với 78.000 của 2022, theo ước tính của tập đoàn công nghiệp linh kiện ôtô Mexico INA trước khi Tesla thông báo về nhà máy mới.

Một đại diện của AMIA nói với Reuters rằng vẫn còn "quá ít hỗ trợ từ chính phủ" để thúc đẩy doanh số xe điện.

Cũng ở Mỹ Latinh các quốc gia từ Costa Rica đến Chile đều đưa mục tiêu xe điện giảm khí thải là một phần cam kết theo Hiệp định Paris năm 2015 về biến đổi khí hậu.

Mexico sẽ cần thêm nhiều trạm sạc để giúp việc sử dụng xe điện thuận tiện hơn. Trên khắp quốc gia này hiện có khoảng 1.100 trạm sạc, phần lớn nằm ở thủ đô và những thành phố lớn khác. Trong riêng bang New York, Mỹ, đã có 9.000 trạm sạc.

Pedro Corral, giám đốc điều hành của nền tảng trạm sạc xe điện Evergo, thường lái chiếc BMW i3 loanh quanh Mexico City. Nhưng khi rời khỏi thành phố, ông thường đổi sang một chiếc Toyota máy xăng.

Evergo đặt mục tiêu lắp đạt 4.000 trạm sạc công cộng trong 4 năm tới. Nhưng Corral nói mức doanh số hiện nay có thể biến các mục tiêu của Mexico trở thành phi thực tế, và không dám chắc những quảng bá rùm beng về nhà máy mới của Tesla có thể thúc đẩy doanh số được bao nhiêu phần.

Hiện mẫu xe rẻ nhất của Tesla, khoảng 55.000 USD, vẫn là quá đắt, có nghĩa phần lớn người dân Mexico không thể mua một chiếc xe điện. Những mẫu xe rẻ hơn của các thương hiệu khác như Nissan Leaf cũng tới hơn 50.000 USD, hay thậm chí chiếc Zacua hai chỗ - xe điện nội địa - cũng đã khoảng 31.800 USD.

Một lao động điển hình của Mexico có thu nhập trung bình tháng khoảng 366 USD.

Mỹ Anh