Với nhiều người Mỹ - trừ những tín đồ xe hơi và tốc độ - thì số xi-lanh trong một động cơ có thể không mấy quan trọng, theo CNN. Tuy nhiên, ôtô ở Mỹ thường dùng động cơ 4 xi-lanh thay vì 3, và loại ít xi-lanh hơn có thể gây ra những lo ngại, rằng máy nhỏ hơn liệu có thể cung cấp cùng hiệu suất, hay hoạt động ồn ào và "mất sức" hơn không?
Nếu người Mỹ không nhiều trải nghiệm với động cơ 3 xi-lanh, thì người châu Âu đã có kinh nghiệm từ lâu với dòng động cơ này, do các thị trường ở lục địa già chủ yếu sử dụng các mẫu xe cỡ nhỏ, đặc biệt trong thành phố. Còn ở Mỹ, nơi khách hàng chuộng dòng SUV và bán tải, yêu cầu về sức mạnh động cơ cao hơn nhiều, cũng như các hành trình thường xuyên đi trên đường cao tốc rất dài và rộng.
Ford Escape 2023 có tùy chọn động cơ 1,5 lít, 3 xi-lanh, công suất 181 mã lực. Ảnh: Ford
Cách đây 10 năm, mới chỉ một mẫu xe bán ở Mỹ có động cơ 3 xi-lanh và đó là Smart ForTwo - mẫu mini từ châu Âu. Giờ đây, cho dòng sản phẩm đời 2023, có đến 10 mẫu xe khác nhau ở Mỹ sử dụng động cơ 3 xi-lanh, theo Edmunds, và không chỉ là xe cỡ nhỏ.
Trong số những xe này có 3 mẫu Mini, ngoài ra là Mitsubishi Mirage, Ford Escape, Ford Bronco Sport, Chevrolet Trailblazer, Buick Encore GX, Nissan Rogue và Toyota GR Corolla. Tất cả đều có tùy chọn động cơ 3 xi-lanh, thậm chí không còn tùy chọn nào khác.
Dan Hommes, một kỹ sư ở General Motors (GM), đôi khi nói với những ai đang lái mẫu Trailblazer và Encore GX rằng anh đã giúp phát triển động cơ trên xe của họ. Sau đó, khi Hommes nói rằng động cơ đó chỉ có 3 xi-lanh, thì phản ứng anh nhận được thường là sự ngạc nhiên thực sự.
Về cơ bản, các chủ xe có thể không nhận ra sự khác biệt so với loại 4 xi-lanh mà họ có thể đã sử dụng. Sự phổ biến gần đây của động cơ 3 xi-lanh là một phần của xu hướng mà ngành công nghiệp ôtô đang đi theo, mục tiêu "giảm kích thước và hiệu suất" cũng như mức tiêu thụ nhiên liệu và khí thải để đáp ứng các quy định ngày càng nghiêm ngặt.
Những mẫu xe từng dùng động cơ 8 xi-lanh giờ đây thường có bộ turbo để hỗ trợ cho loại 6 xi-lanh. Ford Mustang vẫn có bản V8 cho người hâm mộ, nhưng không còn lựa chọn V6 mà là loại turbo, 4 xi-lanh, công suất 315 mã lực.
Hiện động cơ 3 xi-lanh với turbo cung cấp cùng hiệu suất so với động cơ 4 xi-lanh được thay thế, nhưng lại tiết kiệm nhiên liệu hơn vì nhỏ hơn và nhẹ hơn, ít chi tiết động hơn, và ít chịu lực ma sát nội tại hơn. Những cải tiến về công nghệ động cơ cũng giúp động cơ dù ít xi-lanh hơn nhưng vẫn có thể mạnh hơn và hoạt động trơ tru hơn - hay ít nhất là có cảm giác trơn tru hơn.
Toyota GR Corolla trang bị động cơ 3 xi-lanh, tăng áp, chỉ kết hợp với hộp số sàn 6 cấp, công suất 300 mã lực. Ảnh: Toyota
Thực tế, mẫu Toyota GR Corolla dẫn động 4 bánh, với động cơ 3 xi-lanh công suất 300 mã lực, được quảng bá là một mẫu xe hiệu suất cao. Dù không đặc biệt êm ái hay mượt mà, thì động cơ này vẫn mạnh, vòng quay nhanh và cảm giác lái thú vị, đặc biệt khi kết hợp hộp số sàn.
Trong số những lợi ích của động cơ 3 xi-lanh trong trường hợp này, theo Naoyuki Sakamoto, kỹ sư trưởng của GR Corolla, là mỗi xi-lanh có thể lớn hơn so với động cơ 4 xi-lanh. Động cơ xăng làm việc bằng việc hút và đẩy khí rất nhanh, xi-lanh lớn hơn có nghĩa động cơ có cửa nạp và van xả lớn hơn, tạo điều kiện để khí lưu thông và tăng hiệu suất.
Ở những xe như Nissan Rogue, với động cơ 3 xi-lanh, công suất 201 mã lực, động cơ êm và có năng lực, nhưng ở đây còn có sự phức tạp về công nghệ. Bên cạnh bộ turbo và hệ thống phun nhiên liệu điện tử công nghệ cao, động cơ này còn có thứ mà Nissan gọi là "tỷ số nén biến thiên", cho phép động cơ hút nhiều hoặc ít khí hơn tùy thuộc vào nhu cầu về hiệu suất.
Nhưng loại động cơ 3 xi-lanh cũng có thể không còn tồn tại lâu, theo Gabriel Schenhar, phó giám đốc của chương trình thử nghiệm ôtô thuộc tạp chí Consumer Report. Xe điện đang mang lại những lợi ích lớn lao cho các hãng xe khi họ tìm cách đạt các mục tiêu về mức tiêu hao nhiên liệu, vì thế sự rắc rối cũng như chi phí đắt đỏ của việc phát triển động cơ nhỏ hơn có thể không còn lâu nữa.
GM hiện cung cấp hai loại động cơ 3 xi-lanh khác nhau, và như Hommes nói, các kế hoạch sẽ tiếp tục với việc bán xe trang bị hai loại động cơ này, kể cả khi GM hướng đến mục tiêu chỉ bán xe điện từ sau 2035.
Mỹ Anh
